ტკბილი ნოემბერი

საქართველო ახალი “ნოემბრის” მოლოდინში - ვინ იქნება შემდეგი?


ნინია კაკაბაძე


24 ოქტომბერი 2008 წელი



გასულ წელს თითქმის 6-თვიანი მოლოდინის შემდეგ ქართულმა პოლიტიკურმა ვითარებამ ნაყოფი გამოიღო და კიდევ ერთხელ შვა ირაკლი ოქრუაშვილი, რომელიც სხვაგვარი სახით მოგვევლინა. ყოფილი თავდაცვის მინისტრის მეორედ მოსვლა და მისი განცხადებები გახდა საპროტესტო მანიფესტაციების მთავარი მიზეზი. ფართო მასშტაბიანი აქცია უკანაკსნელი 5 წლის განმავლობაში სულ ორჯერ გაიმართა. პირველი ერთ დღეს გაგრძელდა, მეორე კი გაცილებით დიდხანს. პირველად ურიცხვი ხალხი შეიკრიბა იპოდრომზე, როდესაც ყოფილმა საგარეო საქმეთა მინისტრმა, სალომე ზურაბიშვილმა, ხალხს იქ უხმო. მეორედ ეს ხალხი და კიდევ უფრო მეტი ირაკლი ოქრუაშვილის ირგვლივ გაერთიანდა. ასე რომ, უკვე ყველასათვის ნათელია - თუკი ვინმეს ბევრი ადამიანის ქუჩაში გაყვანა სურს, მიტინგს ყოფილი ჩინოვნიკი უნდა ჩაუდგეს სათავეში. ასე იყო ვარდების რევოლუციამდეც, მიხეილ სააკაშვილის შემთხვევაში. მთავრობიდან გამოსული პირი უკანაკსნელი წლების მანძილზე მასშტაბური მანიფესტაციების ინსპირატორი ხდება. მოულოდნელი გამოცხადებები მხოლოდ 1 დღე გრძელდება (სალომე ზურაბიშვილის შემთხვევა), მოსალოდნელი გამოცხადება (რამდენიმე თვიანი მოლოდინის შედეგი) კი გაცილებით დიდხანს და სხვადასხვა შემთხვევაში, სხვადასხვაგვარად სრულდება (მიხეილ სააკაშვილი, ირაკლი ოქრუაშვილი).
დავუბრუნდეთ ჩვენს მთავარ თემას - ნოემბერს. გასულ წელს 6-თვიანი მოლოდინი, როგორც უკვე ვთქვით, ოქრუშვილის გამოცხადებით დასრულდა. 6 თვის განმავლობაში პრესის, მაშინ მედიასა (ტელევიზია, პრესა, რადიო) თუ პირდაპირ მოსახლეობაში მოარული ჭორების სახით ახალი პოლიტიკური “ორსულობის” თუ “მშობიარობის” სხვადასხვა ვერსიები დადიოდა. აი, დაახლოებით ისე, წლების წინ თეთრ ცხენზე ამხედრებულ ზვიად გამსახურდიას “მეორედ მოსვლას” რომ ელოდნენ პრეზიდენტის მხარდამჭერები. ოქრუაშვილს ოდნავ მოდერნიზებული ფორმებით ველოდით: “ამას იტყვის”, “ამას დაასახელებს” “იმასთან ერთად ჩამოვა” და ა.შ. ახალი 7 ნოემბრისთვისაც ასე ვემზადებით. ისევ გასაიდუმლოებულია პოლიტიკური ფიგურების გაერთიანებები, მოსალოდნელი განცხადებები, გამოცხადება შორეული ქვეყნიდან და ა.შ. და ა.შ. პოლიტიკური მესიანიზმი და მისტიციზმი უკვე ქართული საზოგადოების სენად იქცა, რაც, საბოლოო ჯამში, ჩვენი სტაგნაციის კიდევ ერთი და შესაძლებელია უმთავრესი მიზეზია. თუმცა, მიუხედავად ამ მისტიკური პროგნოზებისა, მაინც შესაძლებელია მომავლის განსჯა.
უკვე ოფიციალურად გაცხადდა, რომ 7 ნოემბერს 2 საათზე მიტინგი იგეგმება, რომელიც მთავარ მოთხოვნად რიგგარეშე არჩევნებს დააყენებს. ის, თუ რა მოყვება რიგგარეშე არჩევნების მოთხოვნას, ბევრი განსჯა საჭირო არ არის, საკმარისია ერთი წლით უკან გავიხედოთ. მანიფესტანტები პირდაპირ გადადგომას მოითხოვენ, ხელისუფალნი კი მათ ძალისმიერი მეთოდით დაშლიან. თუმცა შესაძლებელია ეს საჭირო არც გახდეს, რადგან...
როგორც 2003, ასევე 2007 წელს “ნოემბერს” ზურგს წამყვანი ტელეკომპანიები უმაგრებდნენ. რამდენად მნიშვნელოვანია მსგავს შემთხვევებში მედია საზოგადოებრივი ცნობიერების მანიპულირებისათვის და განწყობის შესაქმნელად, ამაზე საუბარს აღარ გავაგრძელებთ. ახლა წარმოვიდგინოთ, რომ კიდევ ერთი გამოცხადება შედგა და კიდევ ერთი ხელისუფლების წარმომადგენელი განუდგა ნაციონალურ მოძრაობას - სად გაახმოვანებს ის საკუთარ ბრალდებებს თუ უკმაყოფილებას?! დავით აქუბარდიასთან? აქუბარდიას სტუდიაში, ყველაზე სერიოზული განცხადებაც კი არასერიოზულად ისმის და იქ ნაამბობი მხოლოდ ტელეკომპანია “კავკასიის” მომხმარებელზე მუშაობს, რომელიც არცთუ ისე დიდია. ეს კონკრეტული სეგმენტია, რომელიც პოლიტიკურ ამინდს, სავარუდოდ, ვერ შეცვლის. არის კიდევ ერთი მხარე, რომელიც შესაძლებელია უფრო დიდ მოტივს ქმნის ხალხის ქუჩაში გამოსასვლელად - წაგებული ომი, რომლის გამოყენებას ბევრი შეეცდება. აქ არ იქნებიან ომის მოწინააღმდეგენი, აქ იქნებიან წაგებული ომით უკმაყოფილონი, რაც ასეევ ბუნებრივია. საბაბი არსებობს და გაცილებით დიდი, ვიდრე ეს შარშან იყო - ომში დამარცხებულები, ახალი დაკარგული ტერიტორიები, ოკუპანტები საქართველოში, ეკონომიკური კრიზისი, რომელმაც უმუშევართა რაოდენობა გაზარდა და მოახლოვებული ზამთარი, რომელიც ყველას წარღვნასავით აშინებს. ერთი სიტყვით, საბაბი მართლაც ბევრია და მიზეზად, უმეტესწილად, საქართველოს ამჟამინდელი მთავრობა და მისი უგუნური პოლიტიკა სახელდება. ამ არგუმენტს, კიდევ ერთი არგუმენტი მოსდევს, რომელიც უკვე არსებობს და რომელსაც ხელისუფალნი, მათ კონტროლს ქვეშ არსებული ტელემედიის საშუალებით კიდევ უფრო მეტად გააქტიურებენ - დღეს საქართველოს პრეზიდენტის და მისი გუნდის გადადგომა ყველაზე მეტად რუსეთს, კერძოდ კი პუტინ-მედვედევს სურს. ეს ნამდვილად ასეა! მაგრამ ვინც ამ მოთხოვნას გაახმოვანებს, მას უმალ რუსული პოლიტიკის გამტარებლად, აგენტად, ჯაშუშად გამოაცხადებენ და ამით გარკვეულ შედეგსაც მიიღებენ.
კიდევ აუცილებლად იქნება ახალი სიმბოლიკა და ძველი ხერხები. სიმბოლოები: დროშა, შავი “ლენტები” (1989წ), ვარდები (20003წ), თეთრი ყელსახვევები (2007წ) - რაღაცით შეიცვლება და ვნახოთ რა იქნება 2008-ში? რასაკვირველია, თუკი აქამდე მივიდა საქმე. მაგრამ ერთი ცხადია - თუ საჭირო გახდა, მმართველი პარტიის შემოქმედებითი ნაღები კვლავ შეკრებს ქართულ ბომონდსა და ახალ ინტელიგენციას და ათას დეკლარაციაზე მოაწერინებს ხელს, შემდეგ ესტრადის ვარსკვლავებს წარმოგვიდგეგენ, ცოტას ამღერებენ, მერე დაგვმოძღვრავენ (და არა მხოლოდ ჩვენ, თვით პრეზიდენტსაც მიცემენ საჭირო რჩევებს, როგორც შარშან), შემდეგ ერთ-ერთი მწერალი ახალ სლოგანსაც შემოგვთავაზებს და ა.შ. აქეთა მხრიდან, უმცირესობაში მყოფი ხელოვანებიც იტყვიან ლექსებს, იმღერებენ, შეუძახებენ ხელისუფლებას და ასე უსასრულოდ. ერთი ისტყვით 2008 წლის სანოემბრო მასკარადი, ერთი თუ რამდენიმე დღის განმავლობაში, ალბათ, გარდაუვალია.
ისევ მთავარ თემას დავუბრუნდეთ. როგორც ვთქვით, ხელისუფლებისა და მათი ოპონენტების სასარგებლოდ არგუმენტები შუაზეა გაყოფილი. ხელისუფლება აკონტროლებს მედიას და რუსეთის აგენტის იარლიყი ხმალივით უჭირავს ხელში. ოპოზიციას კი - უკმაყოფილო მოსახლეობა (წაგებული ომი, სოციალური პრობლემები, მოსალოდნელი ზამთარი) და რასაკვირველია მოსალოდნელი “გამოცხადება” აქვს ხელთ. რამდენად ლოგიკური და ადექვატური იქნება მოთხოვნა - პრეზიდენტისა და პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნები?! მიუხედავად იმისა, რომ ამა წლის ნოემბერში ამ მოთხოვნის წამოყენება მეტად ლოგიკურია, ვიდრე ეს შარშან იყო, მაინც ჩნდება კითხვის ნიშნები - რა აზრი აქვს დღეს ამის მოთხოვნას? თუკი არჩევნებს ისევ ის საარჩევნო კომისია ჩაატარებს, რომელიც აქამდე იყო, ადმინისტრაციული რესურსი და ტელემედია ისევ მთლიანად ხელისუფლების კონტროლის ქვეშ არის, ბიზნესმენები ისევ ნაციონალური მოძრაობის დაქვემდებარებაში იმყოფებიან... რას ელის ოპოზიცია კიდევ ერთხელ დანიშნული არჩევნების შედეგად და რატომ ფიქრობს რომ საბოლოო სურათი განსხვავებული იქნება?!
და ბოლოს, თუკი დღევანდელ პოლიტიკურ სურათს შევაფასებთ, განსხვავებული და საიმედო არაფერი მოჩანს. პოლიტიკურ მესიანიზმსა და მისტიციზმში გადავარდნილი ქართველი ხალხი, დესტრუქციული თუ კომფრომტაციული ოპოზიცია და შეუგნებელი თუ უგუნური ხელისუფლება – ეს ყოველივე სავარაუდოდ ახალ, 2008 წლით დათარიღებულ “ტკბილ ნოემბერს” შობს.