რა სურს დავით აქუბარდიას?!

ნინია კაკაბაძე


გაზეთი "24 საათი" ოქტომბერი 2008


მიუხედავად იმისა, რომ ხელისუფლება დღემდე წარბშეუხრელი ამტკიცებდა, რომ სიტყვის თავისუფლება ქვეყანაში საკმარისად არის დაცული, დემოკრატიის ახალ ტალღაში მედიის გათავისუფლების პუნქტი მაინც მოხვდა. მას შემდეგ რაც მიხეილ სააკაშვილმა პარლამენტის ტრიბუნიდან მოსახლეობას დემოკრატიის ახალი ტალღის დაწყება აუწყა, ტელეარხებზე ლანდებივით გამოჩდნენ არასაპარლამენტო ოპოზიციის წარმოამდგენლები და მათთან ერთად უბრალო უკმაყოფილონიც. აქამდე, ვთქვათ, სახალხო დამცველს ყირა რომ გაეჭიმა პარლამენტის შენობის წინ და ასე გამოეხატა პროტესტი, ნებსიმიერი საკითხის წინააღმდეგ, არც ერთი ტელევიზია ამ ფაქტს არ გააშუქებდა. ახლა ეს ტელევიზიები სადღაც მეორე ან მესამე ბლოკში განსხვავებულ მოსაზრებებს მინიმალურად მაინც წარმოგვიდგენენ და ამით ქმნიან ილუზიას, რომ არა მხოლოდ საქართველოს მთავრობას, არამედ მათ ოპონენტებსაც ემსახურებიან. თუმცა მხოლოდ ილუზიას ქმნიან ...
სადღაც გადაწყვიტეს, რომ საქართველოში დემოკრატია ლიბერალური დემოკრატიის წინააღმდეგ მუშაობს და ჟურნალისტებისთვის მიცემული თავისუფლება ქვეყანაში დემოკრატიული პროცესების შემაფერხებელი იქნება. ამ მოსაზრებას ორი მხარე აქვს და რამდენად სამწუხაროც არ უნდა იყოს, მისი სრული უარყოფა შეუძლებელია. ჩვენ კარგად ვნახეთ და დღემდე ვხედავთ, რომ ჟურნალისტები არა თუ ხელისუფლებლების, არამედ შეძლებული დამფინანსებლის მორჩილნი არიან და მათ შესწევთ უნარი, არნახული სისწრაფით, “დირექტორთან” ერთად იცვალონ პოზიცია. ამიტომ, ბუნებრივია არავინ იცის, რას იზამდნენ ისინი სრული თავისუფლების პირობებში, რადგან “დამფინანსებელს” ამ ქვეყანაში რა გამოლევს?! დღეს ცხადი ერთია - მათი კეთილდღეობა და გარანტირებული სამუშაო ადგილი ამ ხელისუფლების კეთილგანწყობაზეა დამოკიდებული და ამიტომაც ჟურნალისტები მათ ემსახურებიან. მაგრამ არსებობს გამონაკლისი და ეს გამონაკლისი თანამდროვე საქართველოს გმირი, ქართული ჟურნალისტიკი სინდისი - დავით აქუბარდიაა.
რა განასხვავებს “კავკასიას” დანარჩენებისაგან?
1. მაშინ, როდესაც ქვეყანაში მართლაც ძალიან დიდი პრობლემაა მედიის თავისფლების საკითხში, ტელეკომპანია “კავკასია” ერთადერთია, რომელსაც აქვს საშუალება მოსახლეობას მიაწოდოს განსხვავებული აზრი. წარმოუდგინოს სხვადასხვაგვარი მოსაზრებები, პოზიციები, გამართოს პირდაპირ ეთერში დისკუსიები და მისცეს მაყურებელს შანსი, თავად განსაზღვროს რომელი პოლიტიკური, საზოგადოებრივი ჯგუფის მსოფმხედველობაა მისთვის მეტად ან ნაკლებად მისაღები. აგრეთვე, ბუნებრივია, ერთ კონკრეტულ მოვლენასთან თუ ფაქტთან დაკავშირებით მოისმინოს ან ნახოს განსხვავებული შეფასება, ასახვა. ამ შანსის გამოყენება შეიძლება, მაგრამ ნაცვლად ამისა...
2. დავით აქუბარდიას შოუ, რომელიც თავის ქრონომეტრაჟი უმეტეს წილად 3 საათს აჭარბებს, Oნე Mან შჰოწ-ს გავს. ბატონი დავითის კითხვები, როგორც წესი პასუხზე უფრო გრძელია, მისი შეხედულებები და მოსაზრებები არა წინადადების ლოგიკური წყობით, არამედ ემოციური შეფასებებით ხასიათდება. “კარგით, რას ლაპარაკობთ?!”, “არ გამაგიჟოთ?! “დედა, ეს რა მითხარით” და ა.შ. და ა.შ. რთულია მისი რეპლიკებიდან რომელიმე გამოყო, ისევე როგორც რთულია მოახდინო დავით აქუბარდიას ჟურნალისტური მოდერაციის კრიტიკული ანალიზი...
3. სტუმრები მუდამ მისი თანამოაზრეები არიან, რაც გნებათ ის თქვით “კავკასიის” ეთერში, მთავარია იყოს ძალიან კრიტიკული და დავით აქუბარდია არაფერზე შეგეწინააღმდეგებათ. მას არ უყვარს გაწონასწორებული არგუმენტირებული კრიტიკაც კი. იყოს მკაცრი ბრალდებები, ცილისწამება, არც აქ გადაამოწმებს ვინმე თქვენს მიერ მოწოდებულ ფაქტებს. წამყვანი განსაკუთრებულ სიამოვნებას მაშინ განცდის, როდესაც ინტერაქტიური ზარი შემოდის: - ბატონო დავით, თქვენ ხართ ჩვენი დროის გმირი. და ახლა აი რა მინდა გკითხოთ, ეს დამპალი ხელისუფლება... ასეთია, პათოსი. როდესაც სამზარეულო ვახსენეთ, ეს შემხვევით არ ყოფილა. სტუმრად მიბრძანებული, პატივცემული სტუმრები ხშირად ჰყვებიან ცდუნებას და პირდაპირ ეთერში მათი ოპონენტების, ამ შემთხვევაში მთავრობის წევრების პირადი ცხოვრების დეტალებსაც აღწერენ. ვინ სად ივარცხნის თმას, ვის ვინ უყვარს, ვინ რომელ პარფიუმერიას ხმარობს და ა.შ. და ა.შ.
4. ტელეკომპანია “კავკასიას” თავისი მაყურებელი ჰყავს და ეს არ არის დღევანდელი ქართული პოლიტიკის მიმართ კრიტიკულად განწყობილი სეგმენტი, ეს გაცილებით უფრო ვიწრო, შეკრული ჯგუფია, რომელსაც დღეს მხოლოდ და მხოლოდ ეს სჭირდება - მოისმინოს რაც შეიძლება დიდი დოზით და კატეგორიული ტონით ამ ხელისუფლების ლანძღვა.
არ შეიძლება ერთი პატარა დეტალი არ გავიხსენოთ, განსაკუთრებით იმ მიზნით, რომ წერილის სათაურში დასმულ კითხვას გავცეთ პასუხი. დავით აქუბარდიას სტუმრად ყავდა სახალხო დამცველი სოზარ სუბარი, რომელიც საუბრობდა იმის შესახებ, თუ რამდენად აუცილებელია ქვეყანაში თავისუფალი მედია სივრცე, დებატები, ცხარე დისკუსია და ა.შ. სუბარი განმარტავდა, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი პუნქტი სარგებელს მოუტანს, როგორც საზოგადოებას, ასევე ხელისუფლებას, მის ოპონენტებს და რაც მთავარია დემოკრატიული პროცესების განვითარებას. ომბუცმენმა მის სიტყვაში საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე გიგა ბოკერიაც ახსენა, რომელმაც სიტყვის თავისუფლების პოზიტიური მხარეების შესახებ ბევრი იცის. უსმინა ბატონმა დავით აქუბარდიამ სუბარს და რამდენიმე ხანში ბრძანა: - “არ გინდათ ბატონო სოზარ, მოგისმენთ ახლა ბოკერია და მერე მართლა არ გააკეთოს რასაც ეუბნებით!” პროფესიული, საინტერესო დებატები აქუბარდიას სხვა ტელეარხზე ორი მიზეზით არ სურს - ეს ხელს შეუშლის ასე ნანატრ რევოლუციას, რომელსაც დავით აქუბარდია უკვე 5 წელია ელის, და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია შესაძლებელია მისმა “ტრაგი-კომიკურმა” შოუმ მაყურებელი ანუ კლიენტი დაკარგოს. ასე, რომ ტელეკომპანია “კავკასიის” მფლობელსა და წამყვანს, სწორედ ასეთი მედია სურს! რაც საბოლოო ჯამში, მთელ ქართულ ტელემედიაში ამგვარ სურათს ქმნის - 5 ერთნაირი და ერთი “განსხვავებული” აზრი, სადაც საბოლოო ჯამში ყველა ერთ დიდ საქმეს აკეთებს - დემოკრატიული პროცესების სტაგნაცია!
და ბოლოს - შედეგი
დღევანდელმა ხელისუფლებამ უკანასკნელი 5 წლის განმავლობაში მოახერხა და ხელი მიაწვდინა თითქმის ყველა ტელემაუწყებელს, რომელიც მეტად თუ ნაკლებად, მას საქმეში ხელს უშლიდა. ესენია: “იბერია”, “202”, “იმედი”, (დროებით) - “მაესტრო”... ყოველი მათგანი დახურეს ან არ მისცეს საშულება მაუწყებლობაში ცვლილებები შეეტანა, ახლა, ჩვენ არ ვსაუბრობთ ამ არხების პროფესიულ, შინაარსობრივ თუ გამომსახველობით მხარეზე – ფაქტი ერთია, სხვადასხვა მიზეზებით ისინი, სხვადასხვაგვარად აღარ მაუწყებლობენ. დარჩა მხოლოდ “კავკასია”, რომელსაც სიტყვის თავისუფლების ირგვლივ ატეხილ დებატებში, კერძო თუ საჯარო დისკუსიებში, სიამოვნებითა და სიამაყით ამგვარად წარმოგვიდგენს ხელისუფლება: “ხომ არის “კავკასია”, მეტი რა გინდათ?!” “კავკასია” მართლაც შესანიშნავი იარაღია მათ წინააღმდეგ, ვინც ამბობს, რომ ქვეყანაში მედია განიცდის ცენზურას. ამ ტელეარხზე არა თუ კრიტიკაა შესაძლებელი, არამედ ჭორაობა, ლანძღვა, გინება... კავკასიის მსგავსი ტელეკომპანია ვერც ერთ სხვა ქვეყანაში ვერ იარსებებდა და შესაძლებელია მისი წამყვანისათვის ჟურნალისტობის უფლებაც კი ჩამოერთვათ და ეს, ყველაზე დემოკრატიულ ქვეყანაშიც კი ასე იქნებოდა. მაგრამ ყველაზე სამწუხარო ის არის, რომ დავით აქუბარდია დღეს განსხვავებული აზრის დევალვაციას ახდენს. თბილისის მოსახლეობის საკმაოდ დიდ ნაწილს მიაჩნია, რომ სწორედ ეს არის დემოკრატია, ეს არის განსხვავებული აზრი და ასე უნდა კრიტიკა. ისედაც არ არსებულ პოლიტიკურ კულტურას, კიდევ უფრო უღრმავებს ფესვებს აქუბარდიას ე.წ. თოქ-შოუ. ამგვარი გზით ხდება არგუმენტირებული კრიტიკის, განსხვავებული აზრის ნიველირება. მაგალითად, მაყურებელი ნათლად ხედავს, რომ “კურიერი”, “ქრონიკა” ან გნებავთ “მოამბე” პროფესიონალიზმისა და თავისუფლების დეფიციტს განიცდის, ამიტომ ის ყოველთვის მოითხოვს მის დახვეწას თუ გამოსწორებას. როდესაც არაეთიკური, არაპროფესიონალური “ჟურნალისტიკა” თავისუფალი სიტყვის ეგიდით მაუწყებლობს - ეს კიდევ უფრო დიდი დანაშაულია. დღევანდელ დღეს დავით აქუბარდია გაცილებით უფრო დიდ სამსახურს უწევს საქართველოს მთავრობას, ვიდრე ნებისმიერი სამთავრობო არხი. ვფიქრობ ბატონი დავითი ყოველი ზემოთქმულს ვერ აცნობიერებს და მას მხოლოდ და მხოლოდ ერთი მიზანი ამოძრავებს – ყოველ საღამოს 3-4 საათის განმავლობაში იჯდეს პირდაპირ ეთერში და “ილაზღანდარაოს”.
P.შ.
უნდა აღინიშნოს, რომ “კავკასიის” საინფორმაციო გამოშვება, საუკეთესოა არსებულ საინფორმაციო გადაცემებს შორის, რასაკვირველია არა ტექნიკურ-ვიზუალური ეფექტებით. საინფორმაციო გადაცემა ქვეყნის შიგნით არსებულ სიახლეებს მთლიანად მოიცავს და რაც ყველაზე სასიამოვნოა, სრულიად უემოციოდ, მიუკერძოებლად, ინტერპრეტაციის გარეშე წარმოგვიდგენს მათ - მოკლედ, კონკრეტულად და მშრალად. ამის შედეგად მაყურებელი არა მხოლოდ პრეზიდენტისა თუ ხელისუფლების მისამართით წარმოთქულ მადლობებს ისმენს, არამედ რეალურ ინფორმაციასაც იღებს. ერთი სიტყვით ცნობილი ტელევიზიების რეიტინგული საინფორმაციო გადაცემებისგან განსხვავებით, ტელეკომპანია “კავკასიის” საინფრომაციო გამოშვება პროფესიონალურად მუშაობს.